زهرا قنبرعلی باغنی؛ وحید مبارک؛ شهین اوجاق علیزاده
چکیده
در شعر پارسی، موسیقی عنصر مکمل معنا، هیجانانگیز، تخیّلبرانگیز و تأثیرگذار بر مخاطب است. عناصر شعر از جمله وزن و آهنگ، قافیه، ردیف، صورخیال و عاطفه، زمانی ارزشمند و موثر هستند که در خدمت محتوا و متن قرار بگیرند و بر خوانندۀ اثر ادبی، تاثیر بگذارند. این جستار توصیفی- تحلیلی- آماری، موسیقی کناری و بیرونی دیوان کمالالدّین اسماعیل ...
بیشتر
در شعر پارسی، موسیقی عنصر مکمل معنا، هیجانانگیز، تخیّلبرانگیز و تأثیرگذار بر مخاطب است. عناصر شعر از جمله وزن و آهنگ، قافیه، ردیف، صورخیال و عاطفه، زمانی ارزشمند و موثر هستند که در خدمت محتوا و متن قرار بگیرند و بر خوانندۀ اثر ادبی، تاثیر بگذارند. این جستار توصیفی- تحلیلی- آماری، موسیقی کناری و بیرونی دیوان کمالالدّین اسماعیل اصفهانی را میسنجد و چگونگی پیوند آن را با محتوای اشعار معلوم میدارد. یافتهها نشان میدهد که هرچند موسیقی بیرونی و تنوع اوزان عروضی در دیوان کمالالدّین زیاد نیست، امّا وی زیباترین وزنها را که با محتوا و حالت انفعالی شعرش هماهنگ باشد، برگزیده است. وی با به کار بردن اوزان منسجم و پخته، التزامهای گوناگون و آوردن ردیفهای دشوار به خلق معانی دقیق و باریک، پرداخته و علاوه بر وزن، پیوندی میان قافیه، ردیف و دیگر کلمات از لحاظ تشابه صوتی یا وحدت آوایی به وجود آورده است چنان که کلید اصلی در شکلگیری نظام آوایی بیت را، ردیف و قافیه و مشخصترین حرف از حروف قافیه تشکیل میدهد که پیوندی موسیقایی و عاطفی با محتوا دارد و سبب تداعی معانی، خیالانگیزی و لطف معنی میگردد.